Για την ομορφιά μιας γυναίκας

...Αυτή η νέα γυναίκα που μόλις είχε μπει ήταν σαν να την τύλιγε κάποιος ατμός- ντυμένη με μια φωτιά;- Όλα έχαναν το χρώμα τους πάγωναν κοντά σ' αυτό το ονειρεμένο χρώμα που ήταν μια απόλυτη συμφωνία του χρώματος της σκουριάς και του πράσινου: η αρχαία Αίγυπτος, μια αλησμόνητη μικρή φτέρη που έρπει στον εσωτερικό τοίχο ενός παμπάλαιου πηγαδιού από τα πιο μεγάλα, το πιο μεγάλο, το πιο βαθύ, και το πιο μαύρο απ' όλα, που πάνω τους έσκυψα, στη Villeneuve-les-Anignon, στα ερείπια μιας λαμπρής πόλεως του XIVου αιώνα της Γαλλίας, που σήμερα έχει παραδοθεί στους Ατσίγγανους. Αυτό το χρώμα, όπως γινότανε ακόμα πιο σκούρο από το πρόσωπο στα χέρια, σε μια γοητευτική σχέση τόνων ανάμεσα στον εξαιρετικά ωχρό ήλιο των μαλλιών σε σχήμα ανθοδέσμης από αιγόκλημα- το κεφάλι έγερνε, σηκωνότανε, πολύ αδιάφορα- και στο χαρτί που μου δώσαν για να γράψω, όσο έβλεπα ένα φουστάνι τόσο συγκλονιστικό ίσως εκείνη τη στιγμή ώστε δεν το βλέπω πια. Ήταν κάποιο πλάσμα πολύ νέο, αλλά που αυτό το διακριτικό του σημείο δεν επιβαλλόταν εκ πρώτης όψεως, ας είν' καλά αυτή η ψευδαίσθηση που έδινε, ότι μετεκινείτο μέσ' στη μέρα στο φως μιας λάμπας. Το είχα δει κι άλλοτε να χώνεται δυο ή τρεις φορές μέσα σ' αυτόν τον τόπο: κάθε φορά το είχα νοιώσει, προτού να παρουσιαστεί στα μάτια μου, δεν ξέρω με ποια κίνηση που μ' ανατρίχιαζε από ώμο σε ώμο κυματιστά ως εμένα μέσα από αυτή τη σάλλα του καφενείου ξεκινώντας από την πόρτα. Αυτή η κίνηση, ακόμη κι όταν αναταράζοντας μια χυδαία συγκέντρωση, παίρνει πολύ γρήγορα εχθρικό χαρακτήρα, είτε στη ζωή είτε στην τέχνη πάντα με ειδοποίησε για την παρουσία του ωραίου. Και μπορώ να πω ότι σ' αυτή τη θέση, στις 29 Μαϊου 1934, αυτή η γυναίκα ήταν σκανδαλωδώς ωραία...


Ο τρελός έρως του Αντρέ Μπρετόν
(απόσπασμα)